Thiền Sư Tông Mật
(Đời thứ 5 sau Lục Tổ)
Khuê Phong, Chung Nam
Lục Tổ Huệ Năng → Hà Trạch Thần Hội → Từ Châu Pháp Như → Kinh Nam Duy Trung → Toại Châu Đạo Viên → Khuê Phong Tông Mật
6-
HỎI: Các Kinh đều nói độ thoát chúng sanh, chúng sanh tức phi chúng sanh, tại sao lại nhọc nhằn độ thoát?
ÐÁP:
Chúng sanh nếu thật độ được tức là nhọc nhằn, đã nói “tức phi chúng sanh”, sao không so sánh độ mà không độ?
7-
HỎI: Các Kinh nói “Phật thường trụ” hoặc nói “Phật diệt độ”. Thường tức không diệt, diệt tức không phải thường, như vậy là mâu thuẫn nhau.
ÐÁP:
Lìa tất cả tướng gọi là chư Phật thì đâu có thật ra đời hay nhập diệt? Thấy ra đời hay nhập là tại cơ duyên. Cơ duyên ứng hợp thì xuất hiện dưới cội Bồ đề. Cơ duyên hết thì nhập Niết bàn giữa hai cây Sa La. Cũng như nước trong, không tâm không hình tượng, không hiện hình tượng không phải có ngã. Bởi vì tướng ngoại chất có đến đi, không phải thân Phật. Ðâu thể nói Như Lai có xuất nhập.
8-
HỎI: Thế nào là Phật hóa sanh như chúng sanh kia sanh? Phật đã vô sanh thì là nghĩa gì? Nếu nói tâm sanh pháp sanh, tâm diệt pháp diệt, thì do đâu được Vô sanh pháp nhẫn?
ÐÁP:
Ðã nói như hóa, hóa tức là không, không tức là không sanh, sao lại hỏi nghĩa sanh? Sanh diệt diệt rồi thì tịch diệt là chơn, nhận được pháp vô sanh này gọi là Vô sanh pháp nhẫn.
9-
HỎI: Chư Phật thành đạo thuyết pháp chỉ vì độ chúng sanh giải thoát, chúng sanh thì có lục đạo, tại sao Phật chỉ hóa hiện ở trong nhơn đạo? Lại Phật sắp diệt độ, trao pháp cho tổ Ca-diếp dùng tâm truyền tâm cho đến phương này (Trung Hoa), bảy vị Tổ mỗi đời chỉ truyền một người, đã nói rằng đối tất cả chúng sanh coi như con một, tại sao truyền dạy không khắp?
ÐÁP:
Mặt trời, mặt trăng lên cao đều soi sáng khắp sáu phương mà người mù không thấy, chậu úp không biết, không phải mặt trời, mặt trăng soi chẳng khắp, tại lỗi che đậy ngăn cách. Ðộ cùng không độ nghĩa giống như vậy, không phải hạn cuộc nơi người trời bỏ các loài quỷ súc. Chỉ vì nhơn đạo hay kiết tập truyền trao không dứt, nên biết Phật hiện trong nhơn đạo. Sắp diệt độ Phật trao pháp cho tổ Ca-diếp, lần luợt truyền nhau một người, chính vì nhằm vào vị chủ Thiền tông trong một đời. Như trong nước không có hai vua, không phải người được độ chỉ có số dường ấy.
10-
HỎI: Hòa thượng nhơn đâu phải phát tâm? Mộ pháp gì mà xuất gia? Nay tu hành pháp gì? Ðược pháp vị gì? Chỗ tu hành đến địa vị nào? Là trụ tâm tu tâm? Nếu trụ tâm thì ngại tu tâm, nếu tu tâm thì động niệm không an làm sao được gọi là học đạo? Nếu tâm an nhất định thì đâu khác gì môn đồ của định tánh (định tánh Thanh văn)? Cúi mong Ðại Ðức vận dụng đại từ bi theo thứ lớp nói đúng lý như như.
ÐÁP:
Biết tứ đại như mộng huyễn, hiểu lục trần như không hoa, ngộ tâm mình là tâm Phật, thấy bản tánh tức pháp tánh là nguyên nhơn phát tâm. Biết tâm không trụ tức là tu hành; không trụ mà “biết” tức là pháp vị. Trụ trước nơi pháp đây là động niệm, như người vào tối thì không thấy vật; nay không có chỗ trụ, không nhiễm không trước, như người có mắt và có ánh sáng mặt trời thấy rõ các vật. Thế thì đâu thể đồng môn đồ của định tánh, đã không có chỗ trụ trước thì đâu luận xứ sở?
(CÒN TIẾP MỘT KỲ NỮA)
六問：「諸經皆說度脫眾生，且眾生即非眾生，何故更勞度脫？」答：「眾生若是實，度之則為勞。既自云即非眾生，何不例度而無度？」
七問：「諸經說佛常住，或即說佛滅度。常即不滅，滅即非常。豈不相違？」
答：「離一切相，即名諸佛，何有出世入滅之實乎？見出沒者在乎機緣，機緣應則菩提樹下而出現。機緣盡則娑羅林間而涅槃。其猶淨水無心，無像不現。像非我有，蓋外質之去來。相非佛身，豈如來之出沒？」
八問：「云何佛化所生，吾如彼生？佛既無生，生是何義？若言心生法生，心滅法滅，何以得無生法忍邪？」
答：「既云如化，化即是空。空即無生，何詰生義？生滅滅已，寂滅為真。忍可此法無生，名曰無生法忍。」
九問：「諸佛成道說法，祗為度脫眾生。眾生既有六道，佛何但住在人中現化？又：佛滅後付法於迦葉，以心傳心，乃至此方七祖，每代祇傳一人。既云，於一切眾生皆得一子之地，何以傳授不普？」
答：「日月麗天，六合俱照，而盲者不見，盆下不知。非日月不普，是障隔之咎也。度與不度，義類如斯。非局人天，揀於鬼畜，但人道能結集，傳授不絕，故祇知佛現人中也。滅度後委付迦葉，展轉相承。一人者，此亦蓋論，當代為宗教主，如土無二王，非得度者唯爾數也。」
十問：「和尚因何發心，慕何法而出家？今如何修行，得何法味？所行得至何處地位？今住心邪，修心邪？若住心妨修心，若修心則動念不安。云何名為學道？若安心一定，則何異定性之徒？伏願大德，運大慈悲，如理如如，次第為說。」
答：「覺四大如壞幻，達六塵如空華，悟自心為佛心，見本性為法性，是發心也。知心無住，即是修行。無住而知，即為法味。住著於法，斯為動念。故如人入闇，則無所見。今無所住，不染不著。故如人有目，及日光明，見種種法，豈為定性之徒？既無所住著，何論處所？」
