Quốc Sư Huệ Trung (675-772)
(Đời thứ 1 sau Lục Tổ)
Bạch Nhai, Nam Dương
Lục Tổ Huệ Năng → Nam Dương Huệ Trung
*
Ngư Quân Dung hỏi: Thầy ở núi Bạch Nhai, trong mười hai giờ tu thế nào?
Sư gọi một đứa trẻ đến, vò đầu nó, bảo: Tỉnh tỉnh hẳn vậy tỉnh tỉnh. Rõ ràng hẳn vậy rõ ràng. Về sau chớ bị người gạt.
*
Sư cùng Tử Lân Cung Phụng luận nghĩa. Sư thăng tòa, Cung Phụng hỏi: Thỉnh Thầy lập nghĩa, đệ tử phá.
Sư bảo: Lập nghĩa rồi.
Cung Phụng thưa: Là nghĩa gì?
Sư bảo: Quả nhiên chẳng thấy, chẳng phải cảnh giới của ông.
Liền hạ tòa.
*
Một hôm, Sư hỏi Tử Lân Cung Phụng: Phật là nghĩa gì?
Cung Phụng thưa: Là nghĩa giác.
Sư bảo: Phật từng mê chăng?
Phụng thưa: Chẳng từng mê.
Sư bảo: Dùng giác làm gì?
Cung Phụng không đáp được.
Cung Phụng hỏi Sư: Thế nào là thật tướng?
Sư bảo: Đem hư không lại!
Phụng thưa: Hư không đâu thể đem được!
Sư bảo: Hư không còn không thể đem được, hỏi thật tướng làm gì?
*
Sư thấy duyên quá độ sắp mãn, giờ Niết-bàn sắp đến, bèn từ giã vua Đại Tông trở về núi.
Đại Tông hỏi: Thầy sau khi diệt độ, đệ tử sẽ làm gì để kỷ niệm?
Sư bảo: Bảo đàn việt tạo một ngôi tháp Vô phùng.
Vua nói: Xin Thầy cho họa đồ?
Sư lặng thinh giây lâu hỏi: Hội chăng?
Vua nói: Không hội.
Sư bảo: Bần đạo đi rồi có thị giả hiệu Ứng Chơn sẽ biết việc này.
Ngày mùng chín tháng chạp năm Đại Lịch thứ mười (772), Sư nằm nghiêng bên hữu thị tịch. Đệ tử xây tháp cạnh cốc Đảng Tử thờ Sư. Vua sắc ban hiệu là Đại Chứng Thiền Sư.
Sau đó Đại Tông mời Ứng Chân đến hỏi lời trước.
Ứng Chân im lặng giây lâu, nói: Thánh thượng hội chăng?
Vua nói: Chẳng hội.
Ứng Chân nói kệ:
Sông Tương nam
Đầm Đàm bắc
Giữa có hoàng kim đầy một nước
Dưới cây vô ảnh cùng đồng thuyền
Trên điện lưu ly không tri thức.
[HT – TSTH 1]
*魚軍容問：師住白崖山，十二時中如何修道？
師喚童子來，摩頂曰：惺惺直言惺惺，歷歷直言歷歷。已後莫受人謾。師與紫璘供奉論議。師陞座，奉曰：請師立義，某甲破。師曰：立義竟。奉曰：是甚麼義？師曰：果然不見，非公境界。便下座。
*一日，師問紫璘供奉：佛是甚麼義？曰：是覺義。師曰：佛曾迷否？曰：不曾迷。師曰：用覺作麼？奉無對。奉問如何是實相？師曰：把將虛底來。曰：虛底不可得。師曰：虛底尚不可得，問實相作麼？
*師以化緣將畢，涅槃時至，乃辭代宗。代宗曰：師滅度後，弟子將何所記？師曰：告檀越造取一所無縫塔。帝曰：就師請取塔樣。師良久，曰：會麼？帝曰：不會。師曰：貧道去後，有侍者應真卻知此事。乞詔問之。*大曆十年十二月十九日，右脅長往，塔于黨子谷。諡大證禪師。代宗後詔應真問前語。真良久，曰：聖上會麼？帝曰：不會。真述偈曰：湘之南，潭之北，中有黃金充一國。無影樹下合同船，琉璃殿上無知識。
